Lá bài
Bộ bài Tam Cúc có 32 lá bài gồm hai loại đỏ và đen. Các lá bài cùng tên có giá trị đỏ lớn hơn đen
Mỗi loại bao gồm các ký hiệu được phân định lớn nhỏ như sau: Tướng (将) > Sĩ (士) > Tượng (像 có vẽ hình con voi) > Xe (車 có vẽ hình cỗ xe) > Pháo (砲 có vẽ khẩu thần công) > Mã (馬 có vẽ hình con ngựa) > Tốt (卒 có vẽ hình người lính).
Trừ Tướng chỉ có 1 lá và Tốt có 5 lá mỗi, các loại khác đều có 2 lá mỗi loại.
Cách xếp bài
- Bộ đôi: Hai lá bài cùng màu, cùng tên như đôi Pháo đen, Xe hồng,...
- Bộ ba: Bộ ba lá Tướng-Sĩ-Tượng; Xe-Pháo-Mã cùng màu. Nhưng Sĩ-Tượng-Xe hay Tượng-Xe-Pháo thì không phải là bộ ba. Bộ ba trên (Tướng-Sĩ-Tượng) ăn bộ ba dưới (Xe-Pháo-Mã).
- Tứ tử: Bốn lá Tốt cùng màu.
- Ngũ tử: Năm lá Tốt cùng màu.
- Những lá lẻ không vào bộ nào thì đứng riêng.
Chia bài
Tam Cúc có thể chơi từ 2 - 4 người:
- Chơi 2 người: Mỗi người được chia 16 lá bài. Cách chơi này hai bên biết bài của nhau.
- Chơi 3 người: Mỗi người được chia 9 lá bài. Bộ bài phải bỏ đi 5 cây: 1 Tướng ông (lá bài hồng), 1 Tướng bà (lá bài đen), 1 Sỹ đen, 1 Sỹ đỏ, 1 Tốt đen.
- Chơi 4 người: Mỗi người được chia 8 lá bài.
Cách chơi
- Người gọi đầu hay người có cái sẽ được máy tính chọn ngẫu nhiên. Người gọi đầu hay người có cái sẽ được máy tính chọn ngẫu nhiên. Người gọi bài sẽ gọi bài "một cây", "hai cây", "ba cây"... được gọi thì những người chơi còn lại sẽ tương ứng cho ra số lá bài của mình.
- Các lá bài được ra với mặt phải (mặt có ký hiệu được giữ kín và úp xuống chiếu bài. Khi mọi người đã ra đầy đủ bài thì người gọi bài sẽ lật đầu tiên rồi theo thứ tự những người bên cạnh. Ai có lá bài có giá trị lớn nhất thì người đó được lá bài và giành cái. Tuy nhiên tất cả mọi người đều được phép chui bằng cách chịu thua và không ngửa bài để khỏi lộ bài.
- So sánh những đôi hay ba với nhau. Bộ ba trên (Tướng-Sĩ-Tượng) ăn những bộ ba dưới (Xe-Pháo-Mã), bộ đôi, ba cùng loại thì bộ đỏ ăn bộ đen.
- Đặc biệt: Người chơi vừa lên bài có 4 hay 5 cây tốt đỏ hoặc đen thì được "Trình làng" (gọi là Tứ tử hay Ngũ tử trình làng) trước khi nhà cái gọi cây bài đầu tiên và coi như thắng được 4 hay 5 cây này. Riêng Ngũ tử còn giành quyền cướp cái ,tức là quyền gọi cây bài đầu tiên.
- Lưu ý: Lượt đánh đầu tiên, cả làng chỉ được phép ra Xe hồng là cao nhất. Nếu người chơi đánh cây có Tượng hoặc Sỹ thì sẽ bị coi là chui bài.
Kết thúc
- Đến vòng bài cuối cùng, trước khi hết cây, người cầm cái có thể gọi là kết đôi (ví dụ đôi Xe hồng, đôi Pháo đen...) hoặc kết ba (chỉ được kết Xe-Pháo-Mã). Việc kết ở vòng cuối sẽ giúp người chơi đạt nhiều điểm hơn. Lưu ý: Kết đôi chỉ dừng ở đôi Xe hồng là cao nhất, đôi Tượng (đen, hồng) nếu thắng thì không được tính là kết đôi.
- Kết Tốt đen: Nếu người gọi cuối cùng là đôi tốt đen mà thắng (không ai có đôi lớn hơn để bắt) thì người này ăn kết Tốt đen.
- Đè Tốt đen, Tứ tử, Ngũ tử: Tại lượt cuối cùng, người gọi gọi đôi, Tứ tử, Ngũ tử Tốt đen mà có người ngửa bài được đôi, Tứ tử, Ngũ tử Tốt đỏ thì được gọi là đè Tốt đen, Tứ tử, Ngũ tử. Trong trường hợp này, người gọi Tốt đen phải đền cho người ăn Tốt đỏ.
- Số điểm kết được tính như sau:
| Tay đôi | Tay ba | Tay tư | |
|---|---|---|---|
| Kết đôi | 12 điểm | 6 điểm | 4 điểm |
| Kết ba | 18 điểm | 9 điểm | 6 điểm |
| Kết Tốt đen, Tứ tử, Ngũ tử | 24 điểm | 12 điểm | 8 điểm |
| Tốt đỏ đè tốt đen | 48 điểm | 24 điểm | 16 điểm |
- Nếu có kết thì ai kết là người thắng, những người còn lại bị thua bằng số điểm kết trừ đi số cây có trên bài.
- Nếu không có kết thì mọi người so cây với nhau, ai nhiều hơn thì thắng, bằng nhau thì hòa và ít hơn thì thua. Trong bàn chơi 3 người, ai nhiều hơn ba cây thì thắng, ai có 3 cây là hòa, ai có ít hơn 3 cây là thua; tương tự bàn 4 người là 2 cây, bàn 2 người là 8 cây.
Chúc các bạn có những giờ phút vui vẻ cùng GameVH.net.
Trân trọng.